"Το καλύτερο λειτουργικό για smartphone..."

Ουσιαστικά πρόκειται για μια μεγάλη κουβέντα που γίνεται στο myphone.gr για το "καλύτερο" λειτουργικό σε smartphone με οθόνη αφής, και στην οποία ανέβασα και τα δικά μου σχόλια...

"Σε καθαρά επαγγελματικό επίπεδο (και αναφέρομαι κυρίως σε επίπεδο εταιρικής οργάνωσης, όπου τις αποφάσεις τις παίρνει το IT department με βάση το Total Cost of Ownership), το RIM με τα Blackberry παίζει σχεδόν χωρίς ανταγωνισμό. Η εξήγησει γι' αυτό είναι απλή: κανένα λειτουργικό δεν διαθέτει τις push mail δυνατότητες του RIM. Και για τον εταιρικό εργαζόμενο, το mail είναι το 50% της αξίας του smartphone του. Ακολουθούν το Mobile (διάφορες συσκευές) και το iPhone (που μπήκε πολύ δυνατά). Η Symbian έχει αποφασίσει να αφήσει την επαγγελαμτική αγορά και να στραφεί προς την καταναλωτική. Τα πράγματα είναι ξεκάθαρα.

Σε επίπεδο consumer τώρα, οπού εκεί είναι και το ζουμί, η κατάσταση είναι μπερδεμένη: ο καταναλωτής δεν είναι μια μονοσήμαντη προσωπικότητα. Ο καταναλωτής δεν αγοράζει πάντα με γνώμονα το καλύτερο. Ο καταναλωτής δεν αγοράζει πάντα με γνώμονα το φτηνότερο. Και το σημαντικότερο: ο καταναλωτής δεν κάνει διάκριση λειτουργικού - συσκευής. Αυτά τα τρία στοιχεία έχουν σοβαρό αντίκτυπο στον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσουν και διαθέτουν τα προϊόντα τους τόσο οι κατασκευστές λειτουργικών, όσο και οι κατασκευαστές συσκευών.

Ποιό είναι λοιπόν το καλύτερο λειτουργικό με γνώμονα αυτά που ξέρουμε; Σίγουρα δεν μπορεί να είναι το Mobile. Για να μπορεί έστω ένα λειτουργικό να θέσει υποψηφιότητα για το "καλύτερο", θα πρέπει να είναι δεδομένο ότι έχει 100% συνεργασία με το αντίστοιχο hardware. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει το λειτουργικό να αναπτύσσεται και να σχεδιάζεται με βάση μια συγκεκριμένη συσκευή. Αυτό δεν συμβαίνει με το Mobile. Η Microsoft δεν φτιάχνει το Mobile για ένα μόνο κατασκευαστή, αλλά για πολλούς, και πληρώνεται τα royalties (μιας και πρόκεται για closed source λειτουργικό). Οι κατασκευαστες αυτοί δεν έχουν το δικαίωμα να αλλάξουν τις προδιαγραφες του λειτουργικού για να συνεργάζεται καλύτερα με το hardware τους. Το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να προσαρτήσουν gadgets για να βελτιώσουν την λειτουργία του και την "φιλικότητα προς τον χρήστη". Να γιατί το Mobile είναι πιο βαρύ και πιο αργό.... Είναι λοιπόν το Mobile "άσχημο" λειτουργικό; Κάθε άλλο. Απλά δεν είναι "το καλύτερο", για καθαρά τεχνικούς λόγους. Κατά τα άλλα, είναι ένα αξιόλογο λειτουργικό, και συσκευές όπως το Omnia ή το Touch Diamond είναι μικρά διαμάντια.

Απο την άλλη τώρα έχουμε το iPhone και το Symbian. Κοινό στοιχείο και των δυο είναι πως οι κατασκευαστές του λειτουργικού, είναι ταυτόχρονα και οι κατασκευαστές του hardware (iPhone και Nokia αντίστοιχα). Και οι δύο σχεδιάζουν το λειτουργικό τους απευθείας ώστε να εκμεταλεύεται στο έπακρο τις δυνατότητες του hardware, οπότε οι περιορισμοί του λειτουργικού είναι στην πραγματικότητα περιορισμοί του hardware. Ποιό απο τα δύο λοιπόν είναι "το καλύτερο"; κατά τη γνώμη μου, αν και καλύτερα απο το Mobile, εντούτοις δεν είναι κανένα απο τα δύο "το καλύτερο". Το μεν iPhone υστερεί στην ενσωμάτωση χαρακτηριστικών που είναι ήδη κοινά στα υπόλοιπα smartphones (πρέπει να δούμε το 3G S για να δούμε επιτέλους το πρώτο ολοκληρωμένο iPhone OS λειτουργικό), ενώ το Symbian υπολοίπεται στην φιλικότητα προς τον χρήστη (για να βρείς πως κάνεις ασύρματο συγχρονισμό με το Calendar του Ovi πρέπει να βγάλει φτιάρι και να σκάψεις στα μενού...). Παρ' όλα αυτά θα έβαζα το Symbian σε κάπως καλύερη μοίρα, απλά και μόνο επειδή είναι σε διαδικασία μετατροπής σε Open Source.

Τέλος, υπάρχει το Android. Αν και είναι νωρίς ακόμα, άποψη μου είναι πως αν υπάρχει ένα λειτουργικό που διαθέτει τις προυποθέσεις για να γίνει μέσα στα 2010 το "καλύτερο λειτουργικό", αυτό είναι το Android. Και αυτό επειδή έχει ήδη απο πίσω του σημαντικότατους κατασκευαστές ως μέλη του Open Handset Alliance (HTC, Sony Ericcson, Asus, Toshiba, Garmin, Vodafon και βάλε), και είναι απο την αρχή Open Source. Μπορεί το Open Source να μην φαίνεται σπουδαίο σε πολλούς, αλλά στην πράξη είναι αυτό που φέρει τα πάνω κάτω στην αγορά του Smartphone τη επόμενη χρονιά. Γιατί πολύ απλά Open Source σημαίνει άμεση συμμετοχή του χρήστη στην ανάπτυξη εφαρμογών και λύσεων για το λειτουργικό. Ενώ οι χρήστες του Mobile και του iPhone θα περιμένουν πότε η εταιρεία θα βγάλει το επόμενο firmware για να διορθώσει τα προβλήματα του λειτουργικού, στο Android οι χρήστες θα έχουν ήδη βρεί λύσεις και θα τις έχουν μοιράσει Ο.Τ.Α. στην υπόλοιπη κοινότητα (Over the Air γίνεται ήδη και η διανομή των firmware). Ένα ακόμα θετικό στοιχείο είναι φυσικά το ότι το Android είναι ένα implementation του Linux, όπως άλλωστε και το Symbian (αλλά και το iPhone OS, το οποίο είναι ένα properitary implementation του UNIX).

RIM - Blackbery
- Μακράν το καλύτερο όσον αφορά την εταιρική χρήση mail, ενώ σαν σύνολο το λειτουργικό δεν υπολείπεται των άλλων λειτουργικών. Η παραδοσιακή ύπαρξη full QWERTY πληκτρολογίου υπήρξε ανέκαθεν trademark των corporate users, έτσι άλλωστε εξηγείται και η προτίμηση του απο τα επιχειρηματικά περιβάλλοντα.
- Δυστηχώς είναι εντελώς κλειστή και proprietary πλατφόρμα. Οι συσκευές Blackberry δεν είναι και απο τα ομορφότερα αντικείμενα που θα μπορούσε να έχει κανείς στην κατοχή του, ενώ και η πλοήγηση στο web είναι μάλλον μέτρια...

Windows Mobile - Διάφοροι κατασκευαστές (HTC, Sony Ericsson, Samsung)
- Βασικό χαρακτηριστικό: παίζει σε πολλές μάρκες, κάτι που αυξάνει τις επιλογές του αγοράστη. Μερικά απο τα μοντέλα τα οποία φοράνε Mobile είναι απο τις πιο δυνατές συσκευές της αγοράς (Xperia, Touch 2). Διαθέτει φυσικά εγγενώς τις βασικές εφαρμογές του Office, κάτι που είναι το δυνατό του σημείο, μιας και η εγκατεστημένη βάση των Windows φτάνει το 80% της παγκόσμιας αγοράς. Κοινώς, είναι ένα γνώριμο λειτουργικό, έστω κι αν ουσιαστικά δεν έχει καμία σχέση πλήν του ονόματος με τα Windows για PC (άλλωστε το Mobile δεν είναι παρά μια τροποποιημένη εκδοχή του Windows Pocket PC, που ήταν μια τροποποιημένη εκδοχή του Windows CE).
- Υπάρχει ένας πολύ σοβαρός λόγος για τον οποίο όλοι οι κατασκευαστές που χρησιμοποιούν Mobile στις συσκευές τους κάνουν ότι μπορούν για να καλύψουν/αλλάξουν/τροποποιήσουν το user interface του λειτουργικού: γιατί το εγγενές user interface είναι απο μέτριο εώς για κλάματα, ειδικά όσον αφορά την touch πλοήγηση. Άλλωστε το Mobile 6.1 δεν φτιάχτηκε εξαρχής για touch phones, εξού και η μετριότητα. Το Mobile 7 θεωρητικά θα είναι καλύτερο, αλλά έχει ήδη καθυστερήσει σχεδόν ένα χρόνο, και ο ανταγωνισμός είναι αμείλικτος...

Apple Iphone OS - iPhone
- Είναι ότι καλύτερο υπάρχει αυτή τη στιγμή απο άποψη σχεδίασης. Τελεία. Έχει τον καλύτερο Internet browser και είναι εξαρχής σχεδιασμένο για touch πλοήγηση. Αλλα το κορυφαίο του χαρακτηριστικό είναι η απόλυτα αφοσιωμένη του κοινότητα χρηστών, που με το πανέξυπνο πρόγραμμα διάθεσης εφαρμογών που έστησε ο Jobs, γράφει πλήθος λογισμικού. Α, είναι επίσης και ο καλύτερος music player που παίζει...
- Αυτή η τόσο εξελιγμένη, πανίσχυρη και όμορφη συσκευή, έχει δυστηχώς το ελάτωμα να μην μπορεί να κάνει πράγματα που κάνει ακόμα και το φτηνότερο ταιβανέζικο smartphone, όπως να στείλει MMS, ή να κάνει copy-paste, ή να στείλει αρχεία με Bluetooth. Επισης η Apple κρατάει γερά τα ηνία της ανάπτυξης του λειτουργικού, κάτι που μπορεί να σημαίνει καθυστέρηση στην ανάπτυξη του. Και μόνο το γεγονός ότι φτάσαμε στην έκδοση 3.0 του λειτουργικού για να δούμε χαρακτηριστικά όπως το Copy-Paste, σημαίνει πολλά...

Symbian - Nokia
- Η δημοφιλέστερη smartphone πλατφόρμα της αγοράς. Σε περίπτωση που δεν έγινε κατανοητό, το ξαναλέω: η δημοφιλέστερη smartphone πλατφόρμα της αγοράς. Συν του ότι η Nokia βγάζει απλά τα καλύτερα (απο άποψη ποιότητας κατασκευής) κινητά. Το smartphone είτε μας αρέσει είτε όχι, είναι ένα κινητό τηλέφωνο με full δυνατόητες PDA. και είναι γνωστό γιατί η Nokia πουλάει τα περισσότερα κινητά... Απο εκεί και πέρα το Symbian είναι αρκετά δυνατό λειτουργικό και ιδιαίτερα ισσοροπημένο, με μεγάλο παρελθόν. Τα πάει καλά σε όλους τους τομείς (ακόμα και στην συνεργασία του με υπολογιστές Mac, όπου αποδίσει πολύ καλύτερα απο το Mobile) , έχει δυνατή ομάδα ανάπτυξης, και το γεγονός ότι γίνεται Open Source σημαίνει ακόμα μεγαλύτερες δυνατότητες προόδου. Δυνατό του σημείο το ότι ...δεν έχει κάποιο αδύνατο σημείο.
- Καμιά φορά μπορεί να γίνει κάπως πολύπλοκο στην χρήση, τουλάχιστον σε σχέση με το iPhone που διεκδικεί τα πρωτεία όσον αφορά την ευκολία χρήσης. Και στις πλείστες των περιπτώσεων, χρήση ενος smartphone με Symbian σημαίνει χρήση ενός κινητού Nokia. Αν και αυτό μπορεί να αλλάξει με την αλλαγή σε Open Source. Ήδη το Satio της Sony Ericsson θα φοράει Symbian, και ενδέχεται να ακολουθήσουν και άλλοι κατασκευαστές...

Android - HTC (μέχρι στιγμής)
- Σε αντίθεση με το iPhone, το Blackberry και το Windows Mobile, εδώ απλά δεν υπάρχουν όρια στο τι μπορεί να κάνει ένας developer. Το δυνατό του χαρακτηριστικό είναι αυτό ακριβώς: βασισμένο πανω σε Linux, το Android είναι ένα open source λειτουργικό που δίνει την δυνατότητα στους developers να φτιάξουν ότι περνάει απο το μυαλό τους. Οι δυνατότητες του είναι πραγματικά απεριόριστες. Και οι παίχτες που το υποστηρίζουν είναι απο τους μεγαλύτερους στην αγορά: HTC, Sony Ericcson και βάλε. Για να μην πούμε για όλο το οπλοστάσιο του Google που τρέχει επανω του...
- Είναι ακόμα στα πρώτα του βήματα. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως υπάρχουν ακόμα πολλές τρύπες που χρειάζονται μπάλωμα, όπως για παράδειγμα η πλήρης απουσία επαγγελματικών χαρακτηριστικών (δεν υποστηρίζεται Exchange server για παράδειγμα, άρα δεν υποστηρίζεται push e-mail). Απο εκεί και περα, αν και δεν διαθέτει την κλάση του iPhone απο άποψη χρηστικότητας, εντούτοις είναι πολύ μπροστά απο το Mobile.

Αυτά νομίζω είναι αρκετά για να επιλέξει κανείς πιο είναι "το καλύτερο" λειτουργικό γι' αυτόν. Μην προσπαθείτε να δείτε "πιο είναι το καλύτερο" σκέτα, γιατί δεν έχει νόημα. Αν άλλωστε υπήρχε ένα λειτουργικό το οποίο θα ήταν όντως "το καλύτερο", δεν θα είχε νόημα να κάνουμε και αυτή την κουβέντα, γιατί θα ήταν ξεκαθαρισμένο, και θα είχαμε όλοι συσκευές με το εν λόγω λειτουργικο...

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Δεν αναφέρομαι καν στις συσκευές Palm, γιατί πολύ απλά είναι νεκρές. Το λειτουργικό τους δεν αναπτύσσεται πλέον, ενώ οι πιο ακριβές συσκευές φοράνε Mobile. Υπάρχει η φήμη για επιστροφή στο PalmOS το οποίο θα στηθεί ξανά απο την αρχή, αλλά απο την άλλη παίζει και η πιθανότητα να το γυρίσουν σε Android, ή να στήσουν ένα νέο PalmOS που να βασίζεται στο Android. Μέχρι τότε...

Λοιπόν, θα κάνω και μερικές προβλέψεις για το υπόλοιπο του 2009 - 2010, έτσι για πλάκα (είμαι περίεργος να δώ πόσο μέσα ή έξω θα πέσω):

- Η Nokia θα χάσει κι άλλο μερίδιο απο την καταναλωτική αγορά, κυρίως έναντι του iPhone, αλλά δεν βλέπω να χάνει την πρωτιά, τουλάχιστον μέσα στο 2010. Λογικά θα βγάλει άλλη μια ναυαρχίδα σαν το N97 στις αρχές-μέσα του 2010, και πολλές middle range συσκευές στην γραμμή του 5800. Αυτές πιστεύω είναι που θα την κρατήσουν στο παιχνίδι. Το Symbian θα το δούμε στο Satio, και ενδεχομένως και σε άλλες συσκευές της Sony Ericsson. Θα παραμείνει δυνατός παίχτης ακριβώς επειδή θα είναι πλέον Open Source, αλλά η πίεση απο το Android θα είναι μεγάλη.

- Το RIM - Blackberry θα χάσει μερίδιο απο την επαγγελματική αγορά, όχι τόσο λόγο της πίεσης του iPhone, όσο λόγω της συνειδητής επιλογής της RIM να παίξει και στην καταναλωτική αγορά, προσφέροντας all around συσκεύες (όπως το Storm), κάτι που μάλλον τσαντίζει τους corporate users.

- Το iPhone 3G S θα αυξήσει κι άλλο το μερίδιο της Apple, και λογικά μέχρι το τέλος του 2010 θα είναι ένας απο τους 2-3 παίχτες που θα κουμαντάρουν την αγορά.

- Το Mobile θα περάσει δύσκολες μέρες, μιας και κατασκευαστες που μέχρι πρότινος το στήριζαν, την κάνουν με ελαφριά πηδηματάκια προς Open Source λειτουργικά. Το Mobile 7 μάλλον δεν θα σώσει τα πράγματα, μιας και οι πρώτες αναφορές μιλάνε για ένα "βαρύ" λειτουργικό, στην παράδοση των Vista. Παρ' όλα αυτά δεν θα εξαφανιστεί απο την αγορά. Υπάρχει μια μικρή πιθανότητα να συμβεί μια μεγάλη έκπληξη: είτε να κάνει η Microsoft το λειτουργικό Open Source, είτε να αγοράσει κάποια εταιρεία για να κατασκευάσει δική της συσκευή. Ακούγεται και η φήμη πως θα μετατρέψει το Zune σε smartphone. Το τρίτο το βρίσκω πιθανότερο...

- Το Android θα ανθίσει στις αρχές του 2010, όταν οι συσκευές που το φοράνε θα γεμίσουν την αγορά. Το αν θα καταφέρει να επιβληθεί, εξαρτάται αποκλειστικά απο το κατά πόσο θα διορθώσει γρήγορα τις ελλείψεις του λειτουργικού και θα προσφέρει εργαλεία στους corpotate users. Η μεγάλη μάχη θα δωθεί με το iPhone.

Σε γενικές γραμμές, προβλέπω στα μέσα - τέλη του 2010 να κονταροχτυπιούνται το Iphone με το Android, με την Nokia/Symbian να ακολουθεί παρά πόδας. Για το Mobile δεν βλέπω φώς, αλλά θα εξακολουθήσει να διατηρεί ένα βιώσιμο (αν και λίγο μικρότερο) κομμάτι της αγοράς, ενώ το Blackberry θα συνεχίσει να παίζει στους corporate users, αλλά με λιγότερο μερίδιο, ενώ θα έχει μάλλον φτωχό μερίδιο στην mainstream αγορά...

ΠΡΟΣΘΗΚΗ: Μόλις πήρε το μάτι μου το νέο Sony Ericsson XPERIA RACHEAL, το οποίο φημολογείται πως θα είναι το πρώτο Android τηλέφωνο της Sony Ericsson. Χμ, XPERIA με Android, άλλο ένα χτύπημα για το Mobile...

ΠΡΟΣΘΗΚΗ Νο2: Απλά για γίνει κατανοητό που πάει το πράγμα, μια σύντομη αναφορά στους κατασκευαστές και οι συμμαχίες στις οποίες είναι μέλη:
Symbian Foundation: Nokia, Fujitsu, Samsung, LG, Sony Ericsson, Sharp, Huawei.
Open Handset Alliance: HTC, LG, Motorola, Samsung, Asus, Sony Ericsson, Toshiba, Garmin, Acer, Huawei.

Καμία φορά όλη αυτή η αντιπαράθεση μεταξύ απλών καταναλωτών (γιατί βασικά αυτό είμαστε) που υπερασπίζονται (με φανατισμό πολλές φορές) μια συγκεκριμένη πλατφόρμα, μιας συγκεκριμένη συσκευή, ένα συγκεκριμένο λειτουργικό, γίνεται ερήμην μερικών απλών δεδομένων, τα οποία αν λαμβάνονταν υπόψιν, ενδεχομένως να λειτουργούσαν αποτρεπτικά για την ίδια την ουσία της αντιπαράθεσης. Τα δεδομένα αυτά είναι, α) οι εταιρείες λειτουργούν με κύριο γνώμονα το κέρδος τους, β) οι τεχνολογικές καινοτομίες που υιοθετούν και τα προϊόντα που διαθέτουν εξυπηρετούν αυτόν ακριβώς τον σκοπό, γ) αν ταυτόχρονα εξυπηρετείται ο καταναλωτής, αυτό είναι ένα επιπρόσθετο όφελος που ισχυροποιεί την θέση της εταιρείας, δ) στόχος είναι πάντα η ισχυροποίηση της εταιρείας. Απο αυτά τα 4 προκύπτει μια πολύπλοκη σχέση μεταξύ εταιρείας, πελάτη και προϊόντος. Η εταιρεία που καταφέρνει κάθε φορά να βρίσκει την καλύτερη φόρμουλα σε αυτή τη σχέση, είναι και αυτή που κυριαρχεί στην αγορά. Το παράξενο είναι πως, τυγχάνει πολλές φορές η καλύτερη φόρμουλα να μην ενσωματώνει και το καλύτερο προϊόν. Κλασικό πλέον παράδειγμα τα Windows: Αν και είναι δεδομένο πως δεν είναι το καλύτερο λειτουργικό σύστημα που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην αγορά, εντούτοις βρίσκεται εγκατεστημένο στο 80% των προσωπικών υπολογιστών σε όλο τον πλανήτη. Η ουσία είναι πως η Microsoft κατάφερε να βρεί την καλύτερη φόρμουλα την κατάλληλη στιγμή, και έκτοτε κυριαρχεί σε μια αγορά με κέρδη εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως.

Στον χώρο του Smartphone τώρα, είναι ακόμα νωρίς να αρχίσουμε να μιλάμε με την ίδια σιγουριά που μπορούμε να μιλήσουμε για τον χώρο του PC, αφενός μέν επειδή η αγορά του Smartphone δεν καλύπτει επι του παρόντος παραπάνω απο το 10-15% της συνολικής αγοράς του κινητού τηλεφώνου, αφετέρου δε επειδή ακόμα εμφανίζονται νέοι παίχτες, ενώ οι ήδη υπάρχοντες δεν έχουν φτάσει στο ζενίθ των δυνατοτήτων τους. Στα επόμενα 3 χρόνια η αγορά του smartphone αναμένεται να ξεπεράσει το 50% της συνολικής αγοράς κινητών συσκεύων, και το μόνο σίγουρο είναι πως τα 3 αυτά χρόνια έχουμε να δούμε πολλά ακόμα, τόσο απο άποψη τεχνολογιών, όσο και απο άποψη συσκευών. Η έλευση του 4G είναι απο μόνη της ένας αστάθμιστος παράγοντας, το ίδιο και η ανάπτυξη του Wi-Max, που δεν ξέρουμε ακόμα πως θα επηρεάσουν την αγορά. Καλά - καλά δεν είναι σίγουρο το ότι σε 3 χρόνια απο τώρα θα υπάρχει smartphone με την μορφή που το γνωρίζουμε σήμερα: η Nokia σε κάποιο paper που είχα διαβάσει παλαιότερα, θεωρούσε την κατάσταση εξαιρετικά ρευστή, σε σημείο που να θεωρεί άνευ ουσίας το να κάνει κανείς προβλέψεις για το μέλλον της αγοράς την στιγμή που τεχνολογίες υιοθετούνται και εγκαταλείπονται με ρυθμούς πολαπλάσιους απο ότι στο πρόσφατο παρελθόν. Δεν ξέρουμε με ποιο τρόπο θα επηρεάσει την αγορά του smartphone η ανάγκη για πράσινες, "enviromental - friendly" συσκευές, και για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Δεν ξέρουμε αν η αγορά του netbook θα παραμείνει στον υπάρχοντα form factor, ή αν θα υπάρξει πίεση για περαιτέρω μείωση του. Δεν ξέρουμε αν θα υπάρξει ενοποίηση των δυο αγορών, ή αν θα εμφανιστεί εντελώς ξαφνικά κάποια νέα τεχνολογία που θα οδηγήσει σε μια νέα, προτώτυπη γενιά συσκευών. Και δεν ξέρουμε πως όλα αυτά θα επηρεάσουν τις εταιρείες, και κατά πόσο θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις νέες συνθήκες.

Όλα αυτά δεν είναι μελλοντολογικές αοριστολογίες: αρκεί να δεί κανείς τι έγινε στο πρόσφατο παρελθόν με την Microsoft και την απέλπιδα προσπάθεια της να εγκαθιδριθεί στον χώρο του hanheld. Μετά απο την αποτυχημένη προσπάθεια του Windows CE, φάνηκε πως ίσως με το PocketPC να καταφέρει να γυρίσει τούμπα την αγορά πρός όφελος της. Επένδυσε πολλά σε αυτή την πλατφόρμα, αλλά τη στιγμή που νόμιζε πως θα τα καταφέρει, είχε ήδη χάσει το παιχνίδι: όταν αντιλήφθηκε πως το handheld είναι πλέον νεκρό, ήταν αργά. Το μόνο που μπορούσε να κάνει ήταν να μεταφέρει αυτούσια την υπάρχουσα τεχνογνωσία και πλατφόρμα στο κινητό τηλέφωνο. Το PocketPC μετονομάστηκε σε Windows Mobile. Αλλά γιατί δεν πρόβλεψε η Microsoft τον θάνατο του handheld; γιατί δεν μπόρεσε να δεί το ολοένα μικρότερο form factor του Laptop, που οδήγησε τελικά στο netbook (το οποίο ήταν αυτό που εξαφάνισε κατά το ήμισι το handheld απο την αγορά), και την τρομερή ενσωμάτωση του κινητού τηλεφώνου στην αγορά, ειδικά με την έλευση του 3G; Αυτό δεν μπορώ να το ξέρω. Απο την άλλη βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά που η Microsoft κάνει σφάλματα. το Zune είναι το πιο πρόσφατο απο αυτά, ενώ τα Vista είναι το πιο εντυπωσιακό (τα XP ήταν και είναι το πιο επιτυχημένο λειτουργικό της Microsoft, ενώ τα Vista δεν κατάφεραν να αντικαταστήσουν τα XP σε ποσοστό μεγαλύτερο του 30% παγκοσμίως, γι' αυτό άλλωστε και τα Windows 7 βγαίνουν αρκετά νωρίτερα).

Σε τελική ανάλυση όμως, όλα αυτά είναι μικρά γράμματα για τον μέσο χρήστη - καταναλωτή. Και ίσως και να τους δίνω εγώ εντέλει υπερβολικά μεγάλη σημασία. Μπορεί να πράγματα να είναι πολύ πιο απλά, μπορεί το μόνο που χρειάζεται να εξετάσω να είναι το κατά πόσο "φυσάει" η συσκευή, ή το πόσο ακριβή είναι, ή το πόσοι απο τους φίλους μου την έχουν..."